Czym jest przyłącze elektryczne — jak dobrać przewód przyłączający do budynku i jakie dokumenty załatwić z dystrybutorem

Co to jest przyłącze elektryczne?

Przyłącze elektryczne zwane też przyłączem energetycznym to element infrastruktury elektrycznej, który łączy budynek z siecią dystrybucyjną energii elektrycznej. Składa się z kilku podstawowych elementów, takich jak przewody, złącza kablowe, liczniki energii oraz inne niezbędne urządzenia, które umożliwiają dostawę prądu. Przyłącze elektryczne może być wykonane zarówno w sposób tymczasowy (np. podczas budowy), jak i na stałe (po zakończeniu budowy).

Przyłącza tymczasowe, znane również jako tymczasowe rozdzielnice budowlane, są też nazywane erbetką (rozdzielnice RBT i RBM), służą do zasilania placu budowy oraz urządzeń elektrycznych używanych podczas prac budowlanych. Po zakończeniu budowy, konieczne jest, wykonanie przyłącza docelowego (przyłącze stałe). Wymóg ten sprawia, że inwestor decydujący się na zastosowanie przyłącza tymczasowego na czas budowy będzie musiał zapłacić więcej, gdy prace się zakończą.

Przyłącze elektryczne — o czym pamiętać przy wyborze erbetki?

Erbetka, czyli tymczasowe przyłącze elektryczne to rozdzielnica, której zadaniem jest dostarczanie energii elektrycznej do placu budowy. Stosuje się ją, gdy chcemy szybciej rozpocząć prace i nie możemy czekać na założenie przyłącza stałego.

Erbetka skrywa w sobie aparaturę pomiarową, sterowniczą, sygnalizacyjną, zabezpieczającą i rozdzielająca, czyli zawiera wszystko, czego potrzeba do dostarczenia energii elektrycznej po podłączeniu do linii zasilającej.

Przy wyborze erbetki powinniśmy ustalić, między innymi, ile gniazd jednofazowych i trójfazowych potrzebujemy, jaki stopień IP będziemy chcieli zastosować i jakich zabezpieczeń rozdzielnica będzie potrzebować.

Liczba gniazd w erbetce zależy od zapotrzebowania naszego placu budowy. Dla domu jednorodzinnego optymalna ilość gniazd to średnio cztery gniazda jednofazowe i dwa gniazda trójfazowe. Erbetka umożliwia także wykorzystanie przedłużaczy i rozdzielaczy.

Kto jest właścicielem przyłącza energetycznego?

Właścicielem przyłącza energetycznego jest dystrybutor sieci elektroenergetycznej, jednak trzeba pamiętać, że za urządzenie, które doprowadza tę sieć do budynku, jest odpowiedzialny właściciel budynku. W związku z tym za wszelkie naprawy odpowiada dystrybutor energii elektrycznej, jednak nie zwalnia to właściciela z dbania o dobry stan przyłącza.

Warto zaznaczyć, że w przeciwieństwie do przyłącza energetycznego, właściciel budynku jest odpowiedzialny za erbetkę.

Jak dobrać przyłącze elektryczne do budynku?

Dobór przewodu przyłączającego do budynku jest jednym z kluczowych elementów instalacji elektrycznej. Odpowiedni przewód musi spełniać określone wymagania dotyczące mocy, długości trasy, warunków montażu oraz rodzaju zasilanego budynku. Wybór przewodu zależy od kilku czynników:

1. Zapotrzebowanie na moc – to kluczowy parametr, który wpływa na dobór przewodu. Przewód musi być odpowiednio dobrany do obciążenia, aby zapewnić stabilną i bezpieczną dostawę prądu.
2. Rodzaj instalacji – przewód może być napowietrzny lub kablowy (ziemny). Przewody kablowe są umieszczane pod ziemią, co czyni je bardziej wytrzymałe na warunki atmosferyczne, jednak kable mogą się szybciej się starzeć. Zastosowanie przyłącza napowietrznego jest tańsze, ale jest bardziej narażone na czynniki zewnętrzne i obniża estetykę budynku.
3. Długość trasy przyłącza – im dłuższy przewód, tym większe straty napięcia, co należy uwzględnić podczas jego doboru.
4. Przekrój przewodu – jest bezpośrednio związany z zapotrzebowaniem na moc i długością trasy. W większych instalacjach, gdzie występuje większe obciążenie, stosuje się przewody o większym przekroju.
5. Warunki środowiskowe – przewód musi być odporny na warunki atmosferyczne, wilgoć oraz inne czynniki zewnętrzne.

Przyłącze elektryczne — jak policzyć zapotrzebowanie na moc przyłączeniową?

Aby prawidłowo obliczyć zapotrzebowanie na moc elektryczną budynku, należy wziąć pod uwagę różne czynniki. W zależności od rodzaju budynku (mieszkalny, biurowy, przemysłowy), zapotrzebowanie na moc może się znacznie różnić. Poniżej znajduje się uproszczony sposób obliczenia zapotrzebowania na moc:

1. Określenie sumarycznej mocy odbiorników – na podstawie danych z katalogów technicznych urządzeń, w tym oświetlenia, sprzętów, instalacji (klimatyzacji, ogrzewania elektrycznego itp).
2. Dodanie rezerwy mocy – zaleca się umieszczenie we wniosku zawyżonych parametrów, aby uwzględnić przyszłe zwiększenie zużycia energii, np. z powodu dodatkowego sprzętu. Dla domu jednorodzinnego szacuje się, że wystarczy instalacja elektryczna o mocy 10-15 KW.
3. Uwzględnienie współczynnika jednoczesności – nie wszystkie urządzenia pracują równocześnie, więc można zastosować współczynnik jednoczesności, który obniża wymagane zapotrzebowanie na moc przyłączeniową.

Przyłącze elektryczne — grupy energetyczne

Grupy przyłączeniowe gospodarstw domowych nie tylko wpływają na koszt energii elektrycznej, ale także definiują czas oczekiwania na wydanie warunków przyłączenia do sieci.

• Grupa IV definiuje urządzenia i instalacje przyłączane do sieci o napięciu do 1 kV i mocy przyłączeniowej do 40 kW lub prądzie znamionowym zabezpieczenia przedlicznikowego w torze prądowym większym niż 63 A. Czas oczekiwania na rozpatrzenie wniosku może wynieść do 30 dni.

• Grupa V obejmuje podmioty, których urządzenia będą przyłączane bezpośrednio do sieci rozdzielczej, o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV oraz mocy przyłączeniowej nie większej niż 40 kW i prądzie znamionowym zabezpieczenia przedlicznikowego nie większym niż 63 A. Czas oczekiwania na rozpatrzenie może wynieść 21-30 dni.

• Grupa VI dotyczy podmiotów, których urządzenia będą przyłączane do sieci poprzez tymczasowe przyłączenie, które będzie, na zasadach określonych w umowie, zastąpione przyłączeniem docelowym (przyłącze elektryczne stałe), lub podmiotów przyłączonych do sieci na czas określony (nie dłuższy niż rok). Czas oczekiwania na rozpatrzenie, tak samo jak w grupie V, może wynieść 21-30 dni.

Jakie dokumenty załatwić z dystrybutorem sieci elektroenergetycznej?

Aby uzyskać zgodę na wykonanie przyłącza elektrycznego do budynku, należy załatwić szereg formalności z lokalnym dystrybutorem energii elektrycznej. Proces ten zazwyczaj wygląda następująco:

1. Złożenie wniosku o wydanie warunków przyłączenia

Wniosek składa się do lokalnego dostawcy energii i musi zawierać m.in.:

• dane inwestora,
• plan zabudowy, który ilustruje lokalizację przyłączanego budynku,
• charakter budynku (np., domek jednorodzinny, blok mieszkalny),
• dokument potwierdzający prawa własności do nieruchomości,
• przewidywany termin rozpoczęcia dostaw energii,
• zapotrzebowanie na moc.

2. Otrzymanie warunków przyłączenia

Dystrybutor energii, na podstawie złożonych dokumentów, wydaje warunki przyłączenia, które zawierają informacje na temat rodzaju przyłącza, miejsca, w którym będzie znajdować się licznik, wymaganej mocy, wymagań w zakresie elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej i systemowej i wiele innych. Odpowiedź na wniosek powinna dotrzeć do inwestora w ciągu 30 dni.

3. Zawarcie umowy o przyłączenie do sieci

Po zaakceptowaniu warunków przez inwestora następuje podpisanie umowy sprzedaży energii elektrycznej z dystrybutorem. Umowa precyzuje m.in. terminy realizacji przyłącza oraz koszty.

4. Realizacja przyłącza

Po podpisaniu umowy, dystrybutor lub uprawniona firma wykonuje prace związane z budową przyłącza. Czas realizacji przyłącza może wynieść od kliku do kilkunastu miesięcy. Przyłącze tymczasowe może być gotowe do użytku po 2 miesiącach, a czas oczekiwania na przyłącze elektryczne docelowe wynosi od 6 do 11 miesięcy.

5. Odbiór przyłącza i montaż licznika

Po zakończeniu prac następuje odbiór techniczny instalacji i montaż licznika energii elektrycznej.

Co wpływa na koszt przyłącza elektrycznego?

Na koszt wykonania przyłącza elektrycznego do budynku wpływa wiele czynników, w tym rodzaj przyłącza, jego długość i moc przyłączeniowa.

Rodzaj przyłącza energetycznego

• Napowietrzne przyłącze energetyczne jest tańsze w wykonaniu, gdyż wymaga mniej prac ziemnych i materiałów. Jest najczęściej stosowane na terenach wiejskich lub w miejscach, gdzie przyłącze napowietrzne jest już zastosowane.

• Kablowe (ziemne) przyłącze energetyczne jest droższe ze względu na konieczność wykonania wykopów, układania kabli w ziemi oraz zabezpieczenia ich przed uszkodzeniami. Ten rodzaj przyłącza jest bardziej popularny w miastach i miejscach o gęstej zabudowie.

Długość przyłącza energetycznego

Im większa odległość od budynku do najbliższego punktu przyłączeniowego (np. słupa lub skrzynki rozdzielczej), tym wyższy koszt. Dystrybutor energii zwykle pokrywa koszty przyłącza do pewnej określonej długości (np. 200 metrów), a za każdy dodatkowy metr płaci inwestor.

Moc przyłączeniowa

Koszt przyłącza rośnie wraz z zamówioną mocą. Większe zapotrzebowanie na moc (wyrażone w kW) wiąże się z koniecznością użycia przewodów o większym przekroju, bardziej zaawansowanej infrastruktury oraz dodatkowych urządzeń. Dlatego ważne jest ustalenie mocy przyłączeniowej, aby lepiej zoptymalizować koszty energii elektrycznej.

Podsumowanie

Przyłącze elektryczne do budynków, zarówno tymczasowe (na przykład erbetka), jak i docelowe, to kluczowy element infrastruktury energetycznej. Dobór odpowiedniego przewodu, obliczenie zapotrzebowania na moc oraz załatwienie niezbędnych formalności z dystrybutorem sieci to podstawowe kroki, które należy podjąć. Współpraca z profesjonalistami, takimi jak elektrycy i projektanci, jest niezbędna, aby zapewnić bezpieczne i efektywne działanie instalacji.

Najczęściej zadawane pytania

Co to jest przyłącze elektryczne?

Przyłącze elektryczne to infrastruktura, która łączy budynek z siecią energetyczną. Może być wykonane jako tymczasowe (np. na czas budowy) lub docelowe, które zasila budynek po zakończeniu budowy.

Czy przyłącze energetyczne wymaga pozwolenia na budowę?

Zainstalowanie przyłącza elektrycznego nie wymaga posiadania pozwolenia na budowę, jednak wymaga złożenia odpowiedniego wniosku do lokalnego dystrybutora energii elektrycznej.

Jak dobrać przewód przyłączający do budynku?

Dobór przewodu zależy od kilku czynników, takich jak:

• moc przyłączeniowa

• rodzaj przyłącza (napowietrzne lub kablowe)

• długość trasy przyłącza

• przekrój przewodu, który musi odpowiadać obciążeniom elektrycznym.

Jak obliczyć zapotrzebowanie na moc budynku?

Zapotrzebowanie na moc można obliczyć, sumując moc wszystkich planowanych odbiorników (np. oświetlenie, sprzęty AGD, urządzenia grzewcze). Można także uwzględnić współczynnik jednoczesności, który obniża wymagane zapotrzebowanie na moc. Należy zadbać także o to, aby we wniosku zawyżyć nieco parametry, zabezpieczy to nas na przyszłość.

Jakie dokumenty trzeba załatwić z dystrybutorem sieci w sprawie przyłącza?

Aby zainstalować przyłącze elektryczne, należy:

1. Złożyć wniosek o określenie warunków przyłączenia do sieci energetycznej.
2. Otrzymać warunki przyłączenia, które określają sposób realizacji przyłącza.
3. Podpisać umowę o przyłączenie do sieci z dystrybutorem energii.
4. Wykonać przyłącze (z pomocą dystrybutora lub firmy wykonawczej).
5. Zlecić odbiór techniczny i montaż licznika.

Ile czeka się na rozpatrzenie wniosku o wykonanie przyłącza elektrycznego?

Czas oczekiwanie na rozpatrzenie wniosku o wykonanie przyłącza zależy od między innymi od grupy przyłączeniowej, do której będzie należeć nasza zabudowa.

Średni czas oczekiwania w przypadku gospodarstw domowych wynosi do 30 dni. Zabudowania przemysłowe mogą czekać na rozpatrzenie wniosku dłużej, z uwagi na większe zapotrzebowanie energetyczne.

Co wpływa na koszt przyłącza elektrycznego?

Koszt przyłącza zależy od takich czynników, jak:

• rodzaj przyłącza (napowietrzne lub kablowe)

• długość trasy przyłącza

• moc przyłączeniowa